Het zo gevreesde Trump-Poetinpakt tekent zich andermaal af. En passant eist Washington, in punt 14 van de 28 van het pakt, wel nog 50 % op uit de door Bart De Wever nochtans goed bewaakte Euroclear-tegoeden. Er waren rovers rond ons huis.

 Donald Trump wil het probleem Oekraïne snel afschrijven. Speculeren over oude, onbekende banden met Poetin heeft weinig zin. Het gaat immers vooral om een verkiezingsbelofte van de Amerikaanse president. 

 We onderschatten, als Europeanen, nog altijd die stroming aan de overkant van de Oceaan. Washington heeft in Irak en Afghanistan geleerd dat er limieten zijn aan oorlog voeren. Het wil zich concentreren op zijn rivaliteit met China. Misschien is het zelfs gewoon zijn imperium beu.

  In dat laatste geval zijn we terug in 1940, toen president Franklin Roosevelt, om herverkozen te worden, zijn kiezers moest beloven uit de Europese oorlog te blijven. Dan is de Navo de facto breindood verklaard. Zelfs als Amerika nog even bereid zou zijn de façade recht te houden tot de Europeanen iets beter klaar zijn om zichzelf te beredderen. 

 De verscheurende keuze waarover Volodimir Zelensky het vrijdag in zijn video-toespraak had, geldt dus ook voor heel Europa. Willen we Oekraïne blijven steunen, alleen? Kunnen we dat, als we dat willen? Of laten we het vallen?

Dantzig

 Willen we dat? In dat geval is minstens het compenseren, en liefst het overcompenseren nodig van het onevenwicht inzake economisch potentieel tussen Rusland en Oekraïne. Het eerste land telt driemaal zoveel inwoners als het tweede, zijn bbp zou zesmaal zo groot zijn. De Europese Unie telt echter driemaal zoveel inwoners als Rusland, en zijn bbp zou acht maal groter zijn.

 Op het slagveld zit de oorlog muurvast. De snel evoluerende drone-technologie heeft een frontlinie van 20 km breed gecreëerd, waarbinnen elk elektronisch signaal, elk motorgeluid, elke lichaamswarmte meteen gedetecteerd en uitgeschakeld wordt, tegen een lage kost. 

 Beide partijen proberen nog elkaar af te matten via drone-bombardementen diep in elkaars binnenland, vooral op strategische doelwitten. Dat is echter werk van lange adem. Poetin tracht nu wel, met Iraanse modellen en Chinese technologie, zijn economisch overwicht te vertalen in drone-suprematie. Heeft dat Washington er mee toe aangezet te geloven dat de zaak verloren is?

 Willen wij dat, als Europeanen, dan corrigeren, zonder de Amerikanen? Economisch moet dat kunnen, maar dat gaat nog meer bakken geld kosten. Willen de Europese kiezers dat overigens, laat staan die in West-Europa? Of geldt nog steeds de oude Franse twijfel van 1939 tegenover Hitler: Faut-il mourir pour Dantzig?

 In deze nieuwe, rauwe wereld van na de jongste ronde van globalisering, worstelt de lovenswaardige angst voor het risico dat je eigen kinderen naar het leger moeten, met de logica van de voorbereiding op de worst case. Idealiter zou je de kiezer zelf moeten laten beslissen hoever we willen gaan, in een Europees referendum.

Johannesburg

 Kunnen wij overigens corrigeren, ook als we al zouden willen? De verrassing waarmee de Navo-landen de voorbije weken reageerden op schijnbaar anonieme drone-vluchten boven militaire basissen en luchthavens, spreekt boekdelen over de paraatheid inzake militaire technologie en strategische weerbaarheid van de Alliantie. Vergelijk dat even met pakweg Israël.

 Daarnaast is er de blijvende zwakte van Europa. Er is nog altijd te weinig samenwerking– laat staan een sense of urgency – tussen zijn zo trots-soevereine staten, inmiddels toch al driekwarteeuw nadat het grote experiment van de EU van start ging. Zij die vinden dat die soevereine staten veel beter alleen dit grote probleem aankunnen, mogen overigens de hand opsteken.

 In die omstandigheden de escalatie met Poetin wagen is de gok waarover Keith Starmer, Emmanuel Macron en Friendrich Merz zich dit weekeinde in Johannesburg beraden, met verwaarlozing van de bijna irrelevant geworden G-20. 

 De voorzichtigheid neigt naar pappen en nathouden eerst. En als dat niet lukt: Kiev opgeven, liefst met eigen instemming. Het satellietstaat van Moskou laten worden, dan waarschijnlijk ook wel de drie Baltische landen afstaan die destijds toch tot de Sovjetunie behoorden. En hopen dat we tijd overhouden om de grenzen van Noorwegen, Finland, Polen, Slovakije, Hongarije en Roemenië te versterken, met alles erop en eraan, teveel kernwapens incluis.

Good television

 Want zelfs als je aanvaardt dat het Westen het Russisch gevoel van bedreiging heeft onderschat, kan je niet blind zijn voor wat Rusland vandaag is: het grootste land van Europa, met veruit de meeste inwoners van allemaal, maar ook met een primitieve economie, een veel te groot leger en een wrede dictatuur met heilige angst voor democratie.

  Bovenal is het een veelvolkerenstaat met een in de 17de eeuw verworven ‘koloniale expansie’ diep in Azië, nog een reden om de dictatuur te handhaven. De enige hoop blijft de Russische bevolking die, liever deserteert en emigreert dan zich te gaan dood vechten voor de hersenschimmen van het regime. Zoals het echte Europeanen past.

 Anders dan de Chinese dictatuur is de Russische er niet in geslaagd een bloeiende economie op te bouwen. Zijn export bestaat uit grondstoffen en wapens. Het land blijft  een ‘Opper-Volta met kernraketten’, zoals de West-Duitse bondskanselier Helmut Schmidt dat vijftig jaar geleden omschreef (Opper-Volta was de naam van het hedendaagse Burkina Faso). Rusland grootmachtambities kunnen dus enkel militair gestaafd blijven. 

  We staan er, als Europeanen, alleen voor. Dat zeiden we ook al na de ‘good television’ met Trump, Vance en Zelensky in het Oval Office in februari. Sedertdien is de EU weer vervallen in haar gezapig voortkabbelend beraad, met een uitermate schijfsgewijze besluitvorming, die de heimelijke hoop moet verbergen dat de dreiging  weer overwaait. 

 Daarom gaan we vermoedelijk Kiev toch lossen, zo discreet mogelijk. Met de reële en razendsnelle kans op Ukraïn, the sequel. En wij ditmaal in het epicentrum van de scene.