Lezingen

(De foto toont mij in het Centre de la Leine et de la Mode in Verviers, tussen de oude textielmachines die van het stadje aan de Vesder anno 1800 de eerste industriële stad buiten Groot-Brittannië maakten)

Rolf Falter geeft lezingen en presentaties over geschiedenis en actualiteit in verenigingen, bedrijven, bibliotheken, culturele centra of op speciale gelegenheden met een historisch cachet. Meestal is dat een verteld verhaal van zowat een uur, met een powerpoint met louter beelden, en altijd met mogelijkheid tot vragen en discussie. Maar hij kan ook op maat werken en het format aanpassen.

 

Een idee van hoe Rolf Falter spreek tot een publiek (zonder powerpoint in dit geval) vind je op deze ruim tien jaar oude video van de voorstelling van zijn boek ‘België, een geschiedenis zonder land’. Die vond op 24 maart 2012 plaats in de salons van toenmalig Kamervoorzitter André Flahaut: https://youtu.be/zOUgpJwdM-Y

 

En om een idee te krijgen van hoe Rolf Falter geschiedenis verhaalt, bekijk ook de toespraak die Guy Verhofstadt – op dat moment al drie jaar Europarlementslid na zijn negen jaar als premier van dit land – toen over het boek hield: https://youtu.be/zSNFtikq-dU


Rolf Falter is te contacteren via rolf.falter@gmail.com Voor lezingen in andere talen, zie de rubriek In English, en Français.

 

Ziehier de mogelijke onderwerpen:



1.      1302, achtergrond  en belang


Hoe groeide het graafschap Vlaanderen uit van een moerassig dunbevolkt gebied dat zelfs de Noormannen te min was, tot – anno 1200 – het Silicon Valley van zijn tijd? Hoe legde het de basis van wat we de beschaving van de Lage Landen noemen? Wat was de rol daarin van Brugge, Gent en Ieper, maar ook van Noord-Franse steden als Saint-Omer, Arras en Rijsel? En hoe ontstond in die context het conflict dat leidde tot de Guldensporenslag (miniatuur uit de 14de eeuw) van 11 juli 1302?


2.      Habsburg en Antwerpen, bloei en ondergang

 

In 1477 arriveerde de 18-jarige Habsburgse prins Maximiliaan van Oostenrijk, zoon van de Duitse keizer, en eerder berooid, in Gent om er de schatrijke erfgenaam van het Boergondische Rijk te huwen, Maria van Boergondië. Tien jaar later was Maximiliaan weduwnaar, had hij ruzie met Brugge, en verplaatste hij de handel van die stad naar Antwerpen. Toen hij stierf, in 1519,

regeerde zijn kleinzoon Karel V over een wereldrijk, waarvan Antwerpen het commercieel centrum werd. Maar in 1585 was het allemaal afgelopen, zowel het wereldrijk als de wereldstad Antwerpen. Een fascinerend verhaal over hoe te veel macht te veel problemen geeft, en hoe onze contreien daar het grootste slachtoffer van werden (Het schilderij, van een onbekende tijdgenoot, stelt de Spaanse Furie van 1576 in Antwerpen voor. Het hangt in het MAS)


3.   Het ontstaan van België en hedendaags Vlaanderen

 

België en het hedendaagse staatkundige begrip Vlaanderen – van Kinrooi tot De Panne – ontstonden als idee ongeveer tegelijkertijd: in de periode van revoluties en omwentelingen tussen 1770 en 1840. Waarom zo laat? En waarom ontstonden ze? Hoe kwam de staat België tot stand in 1830? En wie zette daar de taalkwestie rond het Vlaams vrijwel meteen op de agenda? En waarom niet vroeger? Wat zijn de gevolgen, tot op vandaag?


4.      Haalt België 2030?

 

Het accidenteel ontstane België van 1830 was anno 1913 economisch en politiek de meest succesrijke staat ter wereld, een model. Toch werd het van in het begin geteisterd door communautaire spanningen, die vooral na 1893 politiek relevant werden. Die spanningen hadden aan het eind van de jaren zestig van de twintigste eeuw gewelddadig kunnen worden, maar dat werd op het nippertje vermeden met de eerste staatshervorming, die heel wat absurde kantjes had. Zes staatshervormingen later zijn alle taaldiscriminaties en – spanningen verdwenen, maar dreigt het land toch nog uiteen te vallen. Waarom? En wat zijn de perspectieven?


5.      Nederland en België: het vreemde verhaal van de Lage Landen

 

Nederland, België en Luxemburg zijn naar verhouding drie kleine tot middelgrote Europese staten. De merkwaardigheid is dat ze alle drie liggen tussen drie grote staten die anno 1914 wereldmachten waren: Frankrijk, Groot-Brittanië en Duitsland. En toch zijn ze niet opgeslorpt door die groten? En waarom zijn ze niet met drie? Waarom zijn ze niet één land, of met twee of met vier? En waarom verstaan ze elkaar vandaag politiek minder goed op Europees niveau dan pakweg Frankrijk en Duitsland? Een poging tot analyse van een heel vreemd verhaal (de gravure stelt het bombardement van Antwerpen door het Nederlands leger en vloot op 27 oktober 1830 voor).


6.      De zelfmoord van een beschaving: Europa 1914-1953

 

Anno 1913 domineerde Europa de wereld, kwam quasi alle nieuwe kennis, cultuur, wetenschap en technologie van daar, leverde Europa ruim de helft van de wereldeconomie. Anno 1946 moest Winston Churchill de vrees uitspreken ‘dat we bijna weer in het Stenen Tijdperk zijn beland en er altijd nog naar kunnen terugkeren.’ Dertig jaar van tomeloos geweld eindigden in Auschwitz en de atoombom. Doorheen het verhaal van twee wereldoorlogen en de opkomst van totalitaire regimes zoekt Rolf Falter voorbij de clichés naar diepere oorzaken: waarom organiseerde dat trotse Europa zo systematisch en vooral zo oneindig gruwelijk zijn eigen ondergang? Zijn niet zelfs Hitler en Stalin ooit als schattige baby’s op de wereld gekomen?


7.      Waarheen Europa? (1950-nu)

 

Het ontstaan en de groei van de Europese Unie vormen een fascinerend verhaal van ongeziene samenwerking tussen landen, culturen en finaal vooral mensen. Vanuit zijn ervaring in de instellingen tracht Rolf Falter uit te leggen hoe de Unie ontstond en hoe ze in essentie vandaag functioneert. Hij evalueert de Unie na bijna 75 jaar bestaan, legt ook haar vele zwakheden bloot, en stelt pertinente vragen naar de toekomst toe: zijn de Europeanen na driekwart eeuw wel in staat hun aloude nationale reflexen opzij te leggen om beter mee te draaien in een wereld waarin de rol van het continent Europa hoe dan ook stilaan marginaal wordt?